Maria Magdalena – interessant

– Ooit eens opgesteld in 2011 en nog eens uit de oude doos gehaald

Door het lezen van het boek “Het Magdalena Mysterie” van Kathleen McGowan werd ik nieuwsgierig naar de theorieën en mogelijke werkelijkheid achter Maria Magdalena. Vaak wordt namelijk beweerd dat Maria Magdalena de vrouw van Jezus was en dat een dochter de bloedlijn van Jezus heeft doorgezet. In de kerkelijke traditie is haar portret een complexe samenstelling uit de fusie van drie Bijbelse vrouwen, later aangevuld met een buitenbijbelse kluizenares. Wat is waar? Hieronder wat opmerkelijke dingen die ik heb verzameld.

Het beeld van Maria Magdalena
Maria Magdalena was dé belangrijkste persoon onder de volgelingen van Jezus. Over haar als persoon bestaat veel verwarring. Volgens Lukas was zij “één van de vrouwen in het gevolg van Jezus die van boze geesten en ziekten verlost waren”. Ze behoort tot de twee of drie Maria’s die toezagen hoe Jezus gekruisigd en begraven werd. Jezus’ dood en begrafenis waren vanwege de naderende sabbat zo snel verlopen, dat men geen tijd meer had gehad Hem door balseming de laatste eer te bewijzen. Vandaar dat op de vroege ochtend na de sabbat een aantal vrouwen teruggingen naar het graf om dat alsnog te doen. Onder hen bevond zich ook weer Maria Magdalena. Zij ontdekten dat het graf leeg was; er waren één of twee mannen, engelen van God, die hen zeiden dat Jezus uit de doden was opgestaan en dat Hij hun voorging naar Galilea. Daar zouden zij Hem zien.

Tot ver in de jaren ’70 van de vorige eeuw werd Maria Magdalena door de katholieke kerk afgeschilderd als een prostituee. Tegenwoordig predikt de kerk dat dit een misverstand is, zij zou door paus Gregorius de Grote in 591 tijdens een preek in San Clemente verwisseld zijn met de boetvaardige zondares Maria van Bethaniël. In de zesde eeuw stelde deze Paus Gregorius Maria Magdalena expliciet gelijk aan de boetvaardige zondares (vrouw van lichte zeden) uit Lucas 7. In die hoedanigheid is zij vaak voorgesteld in legendes en kunstwerken.

De vermenging van verschillende figuren in de persoon van Maria Magdalena is een ontwikkeling in de Latijnse Kerk en heeft in de Oosterse traditie niet plaatsgevonden. De eerste bestrijder van de onjuiste voorstelling van Maria Magdalena was Jacob Faber, die zijn bezwaren neerschreef in zijn in 1517 verschenen “De Maria Magdalena et triduo Christi disceptatio”. Sinds 1969 wordt Maria Magdalena niet meer als boetvaardige zondares opgenomen in de heiligenkalender. Vreemd in deze hele context en historie is het feit dat het kerkje in Rennes-de-la-Chateau in Frankrijk al vanaf 1059 is opgedragen aan Maria Magdalena. Zijn vormt tot op de dag van vandaag de beschermheilige van het dorp, terwijl de kerk haar in die tijd als zondaar zag.

Voortzetting van Jezus bloedlijn
Een middeleeuwse legende wil dat Maria Magdalena stierf in Efeze in de omgeving van Johannes de Evangelist. Sommige beweren daarbij dat Maria getrouwd is geweest met Johannes en dat ze samen een zoon hadden. Dit vormt ook een onderdeel van het boek van Kathleen McGowan. Een westerse middeleeuwse legende vertelt hoe zij met Lazarus naar Zuid-Frankrijk zou zijn gekomen en in Aix-en-Provence of in Saint-Maximin is begraven. Vooral de cultus in de basiliek La Madeleine te Vézelay, waar men sinds de 11e eeuw beweert haar relieken te bezitten, heeft de verering van Maria Magdalena in West-Europa bevorderd.

De Franse fantast Pierre Plantard (1920-2000) combineerde alle legenden en portretten en beweerde dat Maria Magdalena met de hulp van Jozef van Arimathea naar Frankrijk vertrokken was en er een dochter Sara (Hebreeuws voor prinses) of ook vaker Sarah Tamar ter wereld bracht. Sara zou stammoeder van de Merovingen zijn (een dynastie van Frankische koningen). In dit verhaal wordt Maria Magdalena gezien als de San Greal (heilige graal), waarbij San Greaal als Sang Reeal (oud-Frans voor “koninklijk bloed”) wordt beschouwd. Het Koninklijk bloed hierin is het voorzetten van Jezus’ bloedlijn via Sara. Elementen uit deze speculatie over Maria Magdalena zijn verwerkt in de eerder genoemde romans. De traditionele Christenen (ook wel de protestante christen genoemd) nemen deze legende echter nooit aan. Jezus zou zich “als een persoon in de drie-eenheid van God” nooit onder de mensen mogen en kunnen voortplanten.

Katharen en de bloedlijn
De lijn van de Fransman Plantard sluit naadloos aan op de theorieën van de Katharen. De Katharen (afgeleid van Catharoi, oftewel zuiveren) zijn een orde die in de middeleeuwen leefden volgens eenvoudige principes en strenge disciplines. De katharen ontstonden rond de tiende eeuw waar de kerk een steeds grotere macht krijgt en gnostische stromingen terug willen naar de eenvoud van het vroegere Christendom. De Katharen moeten zichzelf reinigen van de schaduwkanten van elk mens zoals hebzucht, lust en egoïsme. Eén van de opmerkelijke dingen van de Katharen is dat ze mannen en vrouwen als gelijken zien: de bonshommes en bonsfemmes.

De katharen eerder het vrouwelijke principe (de Graal), dat zij zagen als het principe van creativiteit, heling en genezing. De Graal stond echter ook voor de beker van het laatste avondmaal, waarin het bloed van Christus werd opgevangen toen hij aan het kruis hing. Deze heilige beker, de San Greaal, stond in de ogen van de Katharen ook voor de San Reaal. In de Middeleeuwen was de overtuiging dat de koninklijke bloedlijn die via David bij Jezus terecht was gekomen niet was uitgestorven, maar voortleefde: Maria Magdalena werd gezien als de partner van Christus, zoals in het evangelie van Phillipus staat. De katharen zorgden ervoor dat de Langedoc – een streek in de Pyreneeën – een bloeiend gebied werd. Het Vaticaan maakt zich hier steeds meer zorgen om en de kerk en Katharen stonden meer en meer tegenover elkaar: de Rooms-Katholieke kerk met een godsbeeld en regels en wetten tegenover de innerlijke, esoterische weg naar God door de Katharen. De kerk wil absolute gehoorzaamheid aan de bijbel en aan de paus en die kreeg men niet.

Uiteindelijk besluit het Vaticaan het leger van de inquisitie naar zuid Frankrijk te sturen om de Katharen uit te roeien. De kruistocht start bij de stad Beziers en trekt vanaf dat moment moordend door het Zuid-Franse gebied. De laatste burcht die valt is Montsegur, de inwijdingsburcht van de Katharen. Na de kruisiging van Jezus vlucht Maria Magdalena naar Alexandrië; en vandaar gaat ze per boot naar Zuid Frankrijk, samen met nog twee Maria’s, Joseph van Arimethea en een jong meisje dat Sarah heet: volgens de Katharen de dochter van Jezus en Maria. Ze komen aan in een klein dorpje aan de kust, wat tegenwoordig Saintes Maries de la Mer heet -de Maria’;s uit de zee. Ieder jaar op 24 mei trekken alle zigeuners van Europa naar dit dorpje om de heilige Sarah te eren.

De kerk heeft er later alles aan gedaan om de ware gedaante van Maria Magdalena onder het vloerkleed te schuiven. Maria Magdalena als vrouw van Jezus Christus – en zelfs samen een dochter – was niet wat het Vaticaan wilde horen. Vele mensen geloven erin dat het de kerk voor de neergang van Maria Magdalena zorgde; uiteindelijk beschreven als hoer (het laagste van het laagste in de ogen van de kerk). De kerk kon niet toestaan dat een vrouw de leidende kracht zou worden van een wereldomvattende religie. De kerk herschreef de bijbel zodat Petrus de rechterhand van Jezus werd, waarbij alle vrouwen zoveel mogelijk uit de kerk werden geweerd. Vanaf de tweede eeuw na Christus werd in de christelijke kerken een scheiding aangebracht: de mannen voerden rituelen uit, de vrouwen beleden hun geloof in stilte. In de derde eeuw na Christus, tijdens het concilie van Nicea, werd besloten dat Maria Magdalena een gevallen vrouw en prostituee was. Echter, in oorspronkelijke geschriften is daar niets van terug te vinden. Integendeel, ze wordt de vrouw die het al kende genoemd, en de apostel der apostelen, oftewel een hoge ingewijde.

In de dode zee rollen( oftewel Gnostische Evangelie) is gevonden dat Jezus en Maria Magdalena getrouwd waren. Toen Jezus aan het kruis hing, was zij zwanger van hem en huilde om de lijdensweg van de vader van haar ongeboren kind. Echter, ook in het dorpje Rennes le Chateau in het Katharengebied zijn mysterieuze aanwijzingen gevonden die leiden naar de vrouwe van Bethaniël – Maria van Magdala. Aan het begin van de 20e eeuw vindt de pastoor van het dorpje – Berenger Sauniere – een schat onder het altaar van zijn kerk. Niet veel later wordt de kerk, de pastorie en de tuin grondig opgeknapt en niemand weet waar het geld vandaan komt. De pastoor doet er het zwijgen toe, maar laat in zijn kerk allerlei aanwijzingen achter. Boven de ingang van de kerk staat: Lumen est in caelo (het licht is in de hemel). Kijkend naar de hemel op de achterwand van de kerk laat een afbeelding van Maria Magdalena zien die de voeren van Jezus wast. Het doopvont wordt gedragen door een duivel en verschillende beelden in de kerk hebben wonderlijke afwijkingen van de gebruikelijke kerkelijke versies. Wat wilde de pastoor ons laten weten? Vele theorieën beweren dat de Katharen (en later de tempeliers) niet voor niets de hoeders van de Graal werden genoemd: ze kenden het verhaal van de bloedlijn van Jezus en Maria Magdalena en hielden de traditie in ere. Het vrouwelijke aspect van God, dat veel meer een persoonlijke, innerlijke ervaring behelst in plaats van de wetten en regels van de kerk, werd in het geheim doorgegeven.

Het boek ‘Het Magdalena Mysterie’ heb ik met veel interesse gelezen en zinspeelt op het portret van Maria. Niet alleen vertelt het verhaal het huwelijk tussen Jezus en Maria, ook zou Maria in die tijd getrouwd zijn geweest met Johannes de Doper en daarmee een zoon hebben. Hiermee ontstaan twee belangrijke bloedlijnen en latere (religieuze) stromingen: de bloedlijn via de zoon van Johannes en Maria, en de bloedlijnen vanuit de zoon en dochter van Jezus en Maria. Het volgende citaat is me bijgebleven: “Geschiedenis is niet wat er is gebeurd. Geschiedenis is wat op schrift is gezet”. En dat maakt het uiterst complex en interessant. Iedereen weet – met name in de huidige tijd – dat dingen opzettelijk anders worden neergezet om bepaalde (vaak eigen) doelen na te streven. Denk eens na hoe vaak dit gebeurd moet zijn op de 2000 jaar tijd die zijn verstreken vanaf de tijd dat Christus leefde. En dat wordt nog altijd als de enige waarheid verkondigd. Zet je toch aan het denken? Mij in elk geval wel. Dit wetend, met aan de andere hand het feit dat de katholieke kerk meer geheimen met zich meebrengt dat wat wordt verkondigd, maar het zeer interessant om je verder in te verdiepen. Amen.