Ontzettende braindump…

Bijna tien jaar geleden las ik veel thrillers met historische feiten erin. Ik weet nog dat pap aan de bestralingen zat en ik in de taxi een dik boek over Maria Magdalena aan het lezen was. Taaie kost, maar na honderd pagina’s erg interessant. Jezus had een vrouw en had met haar kinderen. Een kijkje terug in ons leven, waarbij ik het super interessant vond om na te denken over feiten en fictie. Want die waren namelijk niet aangeduid in het boek. Zoals het hoort. Complotten met en over pausen, het bestaan van geheime genootschappen, verdoezeling van feiten die – als ze zouden uitkomen – de geschiedenis zouden veranderen. De ‘machtigste mensen in de wereld’ hadden samen geheime verbonden. Regeerden de wereld, lieten doorglippen aan het ‘gewone volk’ wat door mocht, en hielden geheim wat geheim hoort te blijven. Er zal niet veel veranderd zijn op het moment dat ik dit tik.

Machtige ‘shit’

Een bezoek aan Egypte en de kolossale piramides maakte mijn interesse in oudheid alleen maar groter. Hoe hebben wij mensen in hemelsnaam deze bouwwerken gemaakt? Ik kan het niet bevatten en dat kan ik nog steeds niet. Misschien toch het werk van buitenaardse gasten – ik sluit het niet uit. En als ik dit typ, weet dan dat ik ook meen wat ik hier roep. Twee jaar later stond ik in mijn korte broek met flink wat deet opgesmeerd in het machtige Tikal in Guatemala om de bouwsels van de Maya’s te aanschouwen. Gruwelijk volk moet het zijn geweest. Maar is dat zo? Wat heeft hun gedreven? En… waar geloofden die gasten in? Een eigen kalender die supernauwkeurig was, weliswaar het ‘einde der tijd’ aangaf in datzelfde jaar (2012), maar waar we als mens niks van hebben gemerkt. Buiten dat er veel mensen op aarde op die beruchte dag met een zilverpapieren hoedje in de kelder zaten. Misschien is er die dag toch wel iets veranderd, denk ik dan. Alleen kunnen wij dat niet bevatten. We begrijpen en ervaren immers slechts drie dimensies. Terwijl er mogelijk veel meer van die dimensies zijn… Er zit iets in die geschiedenis. Iets dat me intrigeert. Raakt. Nieuwsgierig maakt. Maar ook een link heeft met onze wereld. Onze aarde. Wat we bevatten en vooral ook niet bevatten. Hoe kun je iets bevatten als je hersencapaciteit misschien wel zo beperkt is dat je überhaupt een verkeerde richting op denkt? Interessant. Sindsdien interesseer ik me meer en meer voor geschiedenis en ook over het bestaan van ons als mensen. Bijvoorbeeld mensen die de natuurkunde in wetten hebben gevangen en dat nog steeds doen. Wetten die haarfijn verklaren waarom de dingen gebeuren, zoals ze gebeuren. Naja, qua bestaan van de wereld, de draaiing van de wereld, zwaartekracht, deeltjes waarvan alles is gemaakt. Zwarte gaten begrijpen we nog niet helemaal. Maar dat is een kwestie van tijd.

Het afgelopen jaar heb ik me verdiept in andere dingen. Artificial Intelligence is daar eentje van. Ik ben ‘één van die gasten’ die denk dat over 50 jaar superintelligentie op aarde is. AI-toepassingen die dingen doen die wij als mens niet kunnen bevatten. Starten met een IQ dat zoveel hoger is, dat de eerste actie die ze uitvoeren al niet te volgen is. Nee, we merken het niet eens op.  Hoe we er dan aan toe zijn: geen idee. We leven in elk geval in een heel andere tijd dan nu denk ik. Is nu brood verdienen door te werken en steeds meer ‘lief zijn voor de aarde’ trending – ik denk dat we dan in een periode zitten waarbij we allemaal zoveel vrije tijd hebben dat dat de klok slaat. Een maatschappij die omslaat naar vrijetijdsbesteding. Hoe worden inkomens geregeld? Nieuwe discussies en problematieken rondom rijk en arm. En met de groeiende (over)wereldbevolking zal ook de uitputting van onze aarde de klok slaan. Ben benieuwd wat de datum rond 2060 zal zijn als je het hebt over Earth Overshoot Day… Wat in elk geval niet anders is, is dat we ook dan grote uitdagingen hebben. En dat zorgt er weer voor dat ik de laatste tijd zo nu en dan nadenk of dat wel zo belangrijk is. Begrijp me niet verkeerd: honger en armoede vind ik super belangrijk om aan te pakken. Net als de opwarming van de aarde, de verontreiniging van ons land en nog meer ons water. Onze maatschappij die omslaat in ‘fake’ (Facebookgedrag noem ik het) en waar vooral inkomen en aanzien belangrijk is, in plaats van elkaar liefhebben en zorgen voor elkaar. Was dat niet waarom de religies ooit zijn ontstaan? Ik denk van wel. Maar misschien is wat er nu gebeurt gewoon al eens gebeurd. We maken de aarde en onszelf kapot. Sterven uit. De natuur en aarde herstelt zich in ere. We worden opnieuw geboren, deze keer ietsjes anders, maar creëren onze nieuwe wereld en uitdagingen.

Hoe het zover is gekomen

Tsja. Goeie vraag zeg. Laat ik hem zelf maar eens beantwoorden: ik weet het niet. In elk geval omdat wij gewoon mensen zijn. Mensen die zich telkens ontwikkelen, beter worden, dingen beter maken, dingen beter willen maken. Een eindeloze drive naar groei en ontwikkeling. Maar als ik dit helemaal relativeer, dan denk ik: waar gaat dit over? Wat als het er helemaal niet toe doet wat wij met elkaar aan het doen zijn? We zitten denk ik zo met elkaar in de koker, dat we geen idee meer hebben waar het om draait. We maken dingen belangrijk, die misschien wel helemaal niet belangrijk zijn. Want omdat we niet alles begrijpen, niet alles beseffen, niet alles beheersen, kan het ook zomaar héél anders zijn. We worden niet door iets of iemand geregisseerd als The Truman Show, nee, die regisseren we gewoon zelf. En wat áls het gewoon echt heel anders is dan we met elkaar denken? Wat als de mens al gewoon een paar keer deze ontwikkeling heeft doormaakt? Zichzelf vervolgens heeft vernietigd – door de komst van bijvoorbeeld superintelligentie – en alles weer van voor af aan is gestart? Ik denk er meer en meer over na en ik vind deze eigen theorie eigenlijk best plausibel. We zitten naar mijn idee in een enorm vacuüm als mens. We denken dat we het wel even weten, controleren, en regisseren, maar niks is minder waar. We zitten in onze eigen film en die draait maar door. Laat die film dan maar leuk genoeg zijn, zeg ik dan.

Even wat anders! De prima causa, ooit van gehoord? Het is de eerste oorzaak voor het ontstaan van het heelal. Was er een eerste oorzaak? Ja, vast wel. Volgens de Bushongo (stam) in Midden-Afrika bestond er in het begin slechts duisternis, water en de grote God Bumba. Aristoteles geloofde dat het heelal altijd bestaan had. Het christendom beweert dat God de aarde heeft geschapen. Immanuel Kant zag tegenstrijdigheden op de vraag of het heelal altijd had bestaan. Wat deed God voor hij de wereld schiep? Als het heelal een begin had, waarom had het dan oneindig lang gewacht voor het begon? Kant noemde dit de these. Veel wetenschappers hebben nog steeds het beeld dat tijd oneindig is. Dat wil zeggen dat het van een oneindig verleden naar een oneindige toekomst gaat. Einstein publiceerde in 1916 de algemene relativiteitstheorie, waarom tijd en ruimte niet langer absoluut zijn. Het zijn dynamische grootheden die gevormd zijn door materie en energie in het heelal. In 1920 ontstonden er botsingen met het idee dat het heelal altijd had bestaan. Hubble zag vage lichtvlekken die van ons af bewogen: het heelal dijt uit; sterrenstelsels bewegen zich van elkaar af. Als stelsels zich van elkaar af bewegen, dan moeten ze in het verleden dichter bij elkaar hebben gestaan. Klinkt logisch, toch? Het lijkt er dus op dat het heelal is ontstaan toen alles zich nog in hetzelfde punt in de ruimte bevond. We zijn gewend aan het idee dat alle gebeurtenissen zijn veroorzaakt door eerdere gebeurtenissen. Die op hun beurt weer zijn ontstaan door nog eerdere gebeurtenissen. Een keten van causaliteit die zich naar het verleden uitstrekt. Maar stel nu eens dat keten een allereerste gebeurtenis heeft gehad. Iets waar het mee begon? Waar werd die dan door veroorzaakt? Singulariteit. Ofwel de prima causa, de eerste oorzaak voor het ontstaan van het heelal. En misschien was Jezus in die tijd daarna wel gewoon een goeie gast, met goede verhalen, die mensen raakte en daardoor werd gevolgd. Niks bovennatuurlijks in de letterlijke zin, maar alleen in de figuurlijke zin. Een figuur zoals we in onze huidige tijd niet meer kennen.

Is er een conclusie te trekken?

Antwoord: natuurlijk niet. In algemene zin dan. Maar voor mij wel. Ik heb steeds meer mijn eigen overtuiging gecreëerd. Door boeken te lezen, machtige plekken te bezoeken, met mensen over de hele wereld te praten, over zaken na te denken. En hoe ik er nu tegenaan kijk is zeker niet wat waar is. Maar voor mij is het wel waar. En dat telt. Feit is dat wat het ook is geweest, hoe onze aarde dan ook is ontstaan, wat er ook gaat komen, het vooral belangrijk is om vast te stellen of je nu een beetje gelukkig bent. Onze honger als mens naar dingen begrijpen zal namelijk niet afnemen. Onze en mijn eigen rol in de maatschappij ook niet, behalve dan dat ik die kan bepalen zoals ik dat wil. Waar ik me lekker bij voel en wat comfortabel voor mij voelt. En dat is wat ik doe. Of er nu een God is geweest die de aarde heeft gemaakt, of er over 50 jaar superintelligentie is, of we binnen een paar jaar de theory of everything ontdekken. Super interessant, maar zo niet-interessant voor het moment. Dus ik trek me nog maar een biertje open, want daar heb ik zin in. Proost.