Nationaal Park Tikal in Guatemala

Tijdens onze rondreis door Mexico en Guatemala in 2012 hebben we een bezoek gebracht aan Nationaal Park Tikal, liggend in het regenwoud in Guatemala, vlak bij de stad Peten. Tikal was ooit één van de grootste Mayasteden en had meer dan 200.000 inwoners in hoogtijdagen. De stad is inmiddels deels opgegraven en is ontzettend indrukwekkend. Dit komt onder andere door de mix van cultuur- en natuurerfgoed. Naast de ontzettend indrukwekkende tempels (van wel 70 meter hoog) kijk je je ogen uit in het kleffe regenwoud. Het was een ervaring om nooit te vergeten, onder andere ook door onze plaatselijke gids (en archeoloog) Louis en de overnachting in een lodge aan de rand van de jungle, waar we ’s morgens werden gewerkt door de brulapen boven ons huisje.

Tikal was één van de grootste steden van de Maya’s ten tijde van de Klassieke Periode (200 tot 900 na Christus). De restanten van de stad bevinden zich in de gemeente El Petén in het noorden van Guatemala. Tikal staat op de werelderfgoedlijst van Unesco en heeft de bijzonderheid dat het gemengd erfgoed is; zowel natuur- als cultuurerfgoed.

Mayastad Tikal

Tikal is ontstaan in ongeveer 400 voor Christus en kende haar hoogtepunt tussen het jaar 300 en 850 na Christus. Tikal was één van de machtigste steden van de Maya’s en kende in hoogtijdagen waarschijnlijk meer dan 200.000 inwoners. De stad heeft in de lange periode 31 leiders gehad, verschillende hoogtepunten gekend, maar ook meerdere malen nederlagen geleden tegen onder andere de andere grote stad Calakmul. De kern van de stad was een heilig centrum (acrópolis) waar majestueuze tempelcomplexen zijn gebouwd. Mayatekens op de verschillende tempels en stellas geven de heldendaden van de grote leiders van Tikal weer. Naast ceremoniele bouwwerken, waren de tempels ook astrologische bakens en dienden ze als grafmonument. Buiten tempels bestond de stad ook uit hoven, paleizen en woningen.

De voortdurende oorlog tussen Tikal, Calakmul en hun bondgenoten heeft uiteindelijk geleid tot een uitputting van grondstoffen en verwaarlozing van de grond, waardoor uiteindelijk de Mayabeschaving ten onder is gegaan.

Herontdekking

De stad had eeuwenlang een mythische lading en is nooit door de lokale bevolking vergeten. Desalniettemin werd Tikal pas in 1848 herontdekt door een team van Guatemalese ontdekkingsreizigers. In 1877 zijn de ontdekkingsreizigers begonnen met het systematisch in kaart brengen van de immense stad. Grootschalige archeologische opgravingen zijn begonnen in de jaren 50 van de 20e eeuw. In die tijd werd ook pas de omvang duidelijk van de stad. Inmiddels zijn meer dan 3000 monumenten blootgelegd en nog steeds worden er nieuwe ontdekkingen gedaan.

In 1979 werd Tikal door Unesco tot werelderfgoed verklaard. Onder haar tempels en gebouwen bevinden zich de beroemde Piramide van de Grote Jaguar en het Paleis van de Edelen. Opmerkelijk is dat de tempels buitengewoon hoog zijn. Zo is Tempel IV bijna 70 meter hoog. Daarmee is Tikal de enige Mayastad die zulke hoge tempels heeft. De gedachte is dat ze zo hoog zijn om boven het regenwoud uit te torenen. Gedurende hun groei bleven de Maya’s gebouwen toevoegen.

Ligging in de jungle

In de Peten jungle leven grote katachtigen zoals jaguars, poema’s en ocelots. Overdag hoor je woest gebrul dat afkomstig is van brulapen die hoog in de bomen leven. Daarnaast leven er veel slingerapen en meer dan 400 soorten (exotische) vogels zoals de toekan, trogon en tanager. Andere dieren zijn vossen, pizotes (neusbeertjes), tepezcuintles (groot knaagdier), miereneters, krokodillen, slangen, prachtige vlinders, neushoornkevers en vele andere bijzondere insecten.