De leerlooierijen van Fes
In 2014 heb ik een rondreis gemaakt in Marokko, waarbij ik de zogenaamde Koningssteden heb bezocht. Zo ook het oude Fes, een oude stad waar nog met de hand leer wordt gelooid. De zogenaamde ‘Tanneries’. Het is een bijzonder aanschouwsel. Tijdens de wandeling naar de looierij werd in de groep al stilaan verteld dat het bijzonder moest zijn. En ook bijzonder moest stinken. Eenmaal aangekomen weet je niet wat je ziet en ook niet wat je ruikt. Heel veel Marokkanen werken er dag-in-dag-uit in grote vaten met chemicaliën. Het kan niet gezond zijn en dat is het ook niet. In de vaten zitten chroomzouten en zuren. Hiermee worden de huiden van schapen, geiten, kaveren en noem maar op bewerkt in tientallen vierkante vaten met afgeronde hoeken. Er wordt keihard gewerkt en het is monotoon werk. De huiden worden eerst schoongemaakt en daarna gekleurd in rood, geel, groen en blauw. Blijkbaar gebeurt dit op een oude manier waarbij ook dierlijke stoffen worden gebruikt als duivenpoep en urine om de huiden soepel te maken. Als de leren huiden bewerkt zijn dan worden ze te drogen gehangen aan de randen van de vaten.
